![]() |
|
![]() |
||||||||||||||
![]() |
![]() |
![]() |
||||||||||||||
![]() |
|
![]() |
||||||||||||||
![]() |
![]() |
|||||||||||||||
![]() |
![]() |
![]() |
||||||||||||||
Każda osoba prowadz±c± życie płciowe ma prawo podj±ć ¶wiadom± decyzje o wyborze metody antykoncepcyjnej. Spo¶ród dostępnych rodzajów antykoncepcji powinna wybrać tak±, która zapewni odpowiedni± skuteczno¶ć i bezpieczeństwo w zależno¶ci od wieku, stanu zdrowia, planowanego w przyszło¶ci potomstwa, a także możliwo¶ci finansowych. Przed wyborem odpowiedniej metody antykoncepcyjnej najlepiej zasięgn±ć porady ginekologa. Dostępne metody antykoncepcji:
Jaka jest skuteczno¶ć danej metody?WskaĽnik Pearla - wskaĽnik okre¶laj±cy skuteczno¶ć danej metody antykoncepcyjnej. Okre¶la on ile kobiet na 100 zajdzie w ci±że, mimo stosowania danej metody antykoncepcyjnej, w ci±gu jednego roku. WskaĽnik ten może się znacznie wahać w zależno¶ci od umiejętno¶ci stosowania i przestrzegania zaleceń dotycz±cych stosowania danej metody. Przy współżyciu bez zabezpieczenia wynosi on 85. Metody naturalneMetody te opieraj± się na obserwowaniu przez kobietę zmian w zakresie podstawowej temperatury ciała, wygl±du ¶luzu szyjkowego, a także innych objawów np. bólu w dole brzucha sugeruj±cego owulacje. Na podstawie tych obserwacji wyci±gane s± wnioski o terminie owulacji i dniach płodnych. Do metod naturalnych zaliczamy także metodę kalendarzow±. Pomiar temperatury Pomiar porannej temperatury ciała - temperatura mierzona w pochwie, przed wstaniem z łóżka i wykonaniem jakiejkolwiek czynno¶ci, po co najmniej 6 godzinach snu. Podwyższenie się temperatury o około 0,5°C w połowie cyklu miesi±czkowego (ok.14 dni przed miesi±czk±) sugeruje wyst±pienie owulacji. Utrzymywanie się temperatury (około 37°C) przez kolejne dni ¶wiadczy o prawidłowym wydzielaniu progesteronu w drugiej fazie cyklu. Poowulacyjny okres bezpłodny - rozpoczyna się od czwartego dnia od skoku temperatury i trwa do końca cyklu. Obserwacja ¶luzu szyjkowego Okre¶lenie charakterystycznych cech ¶luzu zmieniaj±cych się w czasie cyklu miesi±czkowego pod wpływem estrogenów i progesteronu. Skuteczno¶ć: bardzo niska, wskaĽnik Pearla od 6 do 25 Wady: wiele czynników może wpływać na obniżenie trafno¶ci obserwacji, m.in. stany zapalne pochwy, okres po porodzie oraz zaburzenia hormonalne. Stresy, podróże, infekcje, nocny tryb życia utrudniaj± skuteczne prowadzenie obserwacji. Metody mechaniczneZasad± ich działania jest wytworzenie bariery mechanicznej uniemożliwiaj±cej przedostanie się plemników do jamy macicy i jajowodów. Dostępne s± następuj±ce metody: dla mężczyzn prezerwatywy Prezerwatywy dla mężczyzn polecane s± ze względu na łatwo¶ć dostępu i działanie w znacznym stopniu zapobiegaj±ce zakażeniu się chorobami przenoszonymi drog± płciow±, w tym wirusem HIV. Osoby nieposiadaj±ce jednego, stałego partnera seksualnego powinny stosować t± metodę niezależnie od innych metod antykoncepcji. dla kobiet prezerwatywy (Femidon) Prezerwatywy dla kobiet dostępne s± w jednym rozmiarze i s± ¶rodkami jednorazowego użytku. Wykonane s± z poliuteranu i usztywniane elastycznymi pier¶cieniami, które umożliwiaj± umocowanie prezerwatywy i zapobiegaj± jej przesuwaniu się. Przy stosowaniu błony dopochwowej b±dĽ kapturka naszyjkowego istotne jest, aby ginekolog dobrał odpowiedni dla danej kobiety rozmiar i nauczył j± prawidłowego nakładania. W celu zwiększenia skuteczno¶ci tej metody rozprowadza się na powierzchni błony żel plemnikobójczy. Skuteczno¶ć: wskaĽnik Pearla od 3,0 do 14,0 (prezerwatywy dla mężczyzn) Metody chemiczne W metodzie tej wykorzystuje się wpływ ¶rodków chemicznych na plemniki. Substancje te (nonoksynol-9, oktoksynol) unieruchamiaj± i niszcz± plemniki. Powinny być założone do pochwy na około 10-15 min. przed stosunkiem. Skuteczno¶ć: niska, wskaĽnik Pearla od 6,0 do 25,0 Wady: brak komfortu podczas stosowania, często występuj±ce uczucie pieczenia i zaczerwienie w pochwie (jałowe stany zapalne), brak skuteczno¶ci działania po 60 min od zastosowania. Zalet± metody mechanicznej i chemicznej jest możliwo¶ć stosowania w sposób doraĽny i bez obci±żenia dla zdrowia. Wkładki wewn±trzmaciczneMetoda ta opiera się na założeniu do jamy macicy kształtki wykonanej ze sztucznego tworzywa. W celu zwiększenia skuteczno¶ci może zawierać miedĽ, srebro lub hormony - progestageny. Najlepszym terminem do założenia wkładki przez ginekologa s± końcowe dni krwawienia miesi±czkowego do około połowy cyklu. Mechanizm działania wkładek jest wielokierunkowy m.in. zmniejszaj± przepuszczalno¶ć ¶luzu szyjkowego, upo¶ledzaj± ruchliwo¶ć plemników i prowadz± do zmian w błonie ¶luzowej macicy, które utrudniaj± zagnieżdżenie się zarodka (blastocysty). Nie należy stosować wkładek wewn±trzmacicznych w przypadku:
W celu wykluczenia przeciwwskazań do założenia wkładki wykonuje się badanie ginekologiczne, badanie cytologiczne oraz USG narz±du rodnego. Skuteczno¶ć: wysoka, wskaĽnik Pearla 0,6-25 Wady: mog± wyst±pić bóle podbrzusza, a także obfitsze miesi±czki i plamienia międzymiesi±czkowe; zwiększone ryzyko wyst±pienia ci±ży pozamacicznej oraz zakażeń w miednicy mniejszej Zalety: wysoka skuteczno¶ć. Wkładkę zakłada się jednorazowo raz na 3-5 lat. W przypadku pojawienia się powikłań wkładka usuwana jest wcze¶niej przez ginekologa. W razie wyst±pienia silnych bólów podbrzusza, upławów, wysokiej temperatury oraz przedłużaj±cych się, bardzo obfitych miesi±czek należy koniecznie zgłosić się do ginekologa! Założenie wkładki wewn±trzmacicznej w pierwszej dobie po stosunku może być metod± antykoncepcji postkoitalnej (po stosunku). Metody hormonalne
Dwuskładnikowa tabletka antykoncepcyjna - zawiera dwa składniki - syntetyczny estrogen i pochodn± progesteronu, które blokuj± wyst±pienie owulacji poprzez hamowanie wydzielania gonadotropin przysadkowych LH i FSH. Hormony zawarte w pigułkach wpływaj± także na zmniejszenie grubo¶ci i czynno¶ć wydzielnicz± błony ¶luzowej macicy, co utrudnia zagnieżdżenie się zarodka (blastocysty). Maj± również wpływ na ¶luz szyjkowy, który staje się gęsty i nieprzepuszczalny dla plemników.
Po dokładnym zebraniu wywiadu, przeprowadzeniu odpowiednich badań i wykluczeniu przeciwwskazań lekarz ginekolog zaleci tabletki antykoncepcyjne odpowiednie dla danej kobiety - zależnie od jej wieku i typu hormonalnego. Nie wolno stosować dwuskładnikowych doustnych tabletek antykoncepcyjnych w przypadku:
Skuteczno¶ć: wysoka, wskaĽnik Pearla od 0,1 do 8,0 Korzy¶ci wynikaj±ce ze stosowania tej metody:
Negatywne działanie: możliwo¶ć wyst±pienia: powikłań ze strony układu kr±żenia, choroby zatorowo-zakrzepowej, wtórny brak miesi±czki, choroby w±troby Rak piersi, rak szyjki macicy a doustne tabletki antykoncepcyjne Antykoncepcja oparta na gestagenachMini-tabletka gestagenna Zawieraj±ca w swym składzie małe dawki jednego z progestagenów: noretisteronu, dioctanu etinodiolu lub lewonorgestrelu. Działanie antykoncepcyjne zwi±zane jest głównie z wpływem na ¶luz, który staje się nieprzepuszczalny dla plemników. Skuteczno¶ć: wysoka, wskaĽnik Pearla 0,3-4,0 Zalety: nie hamuje laktacji, może być metod± antykoncepcji dla karmi±cych matek; polecana dla kobiet, u których przeciwwskazane jest stosowanie estrogenów, w szczególno¶ci u kobiet pal±cych papierosy i maj±cych ponad 35 lat Wady: konieczno¶ć bardzo skrupulatnego przestrzegania godzin przyjmowania (dopuszczalne s± maksymalnie 3 godzinne opóĽnienia w godzinach przyjmowania tabletek, aby metoda była skuteczna), występowanie nieregularnych krwawień miesi±czkowych i plamień, częstsze występowanie torbieli jajników. Progestageny w zastrzykach domię¶niowych - octan medroksyprogesteronu (Depo-Provera) stosowany co 12 tygodni w zastrzykach domię¶niowych Skuteczno¶ć: bardzo wysoka, wskaĽnik Pearla - 0,3 Zalety: tak jak w przypadku mini- tabletki gestagennej- możliwo¶ć stosowania u kobiet z przeciwwskazaniami do podawania estrogenów, a także wysoka skuteczno¶ć i wygoda w stosowaniu - tylko raz na 3 miesi±ce Wady: brak szybkiej odwracalno¶ci tej metody, zaburzenia cyklu przejawiaj±ce się nieregularno¶ci± krwawień (lub ich zanikiem), możliwo¶ć wyst±pienia bólów głowy, bólów piersi, tr±dziku, pogorszenia samopoczucia. Antykoncepcja po stosunku, antykoncepcja doraĽnaNie może być traktowana jako stała metoda zapobiegania ci±ży. Nowe metody antykoncepcji opartej na hormonachPlastry antykoncepcyjne - plastry przyklejane na skórę raz na tydzień zawieraj±ce w swym składzie estrogeny i progestageny Nie powinno się stosować jakichkolwiek hormonalnych preparatów antykoncepcyjnych bez wykonania badań wstępnych w celu wykluczenia przeciwwskazań do ich stosowania. SterylizacjaZabieg ten polega na przerwaniu ci±gło¶ci jajowodów (u kobiet) b±dĽ nasieniowodów (u mężczyzn) powoduj±c w ten sposób pozbawienie funkcji rozrodczych. |
||||||||||||||||
![]() |
![]() |
![]() |
||||||||||||||
![]() |
|
![]() |